Drukdrainage in proefpolder Wilnis

Met drukdrainage kan veengrond in de zomer vernat worden. Maar hoe werkte dat in de droge zomer van 2018? Twee deelnemers aan het project Proefpolder Kringlooplandbouw (KLL) in Wilnis experimenteren sinds half juni 2018 met drukdrainage op hun bedrijf. De eerste ervaringen van deze twee melkveehouders laten zien dat het beheer van drukdrainage vraagt om de juiste timing van het aan- en uitzetten van het pompsysteem en de juiste apparatuur om het grondwaterpeil ook daadwerkelijk vast te houden in droge periodes. 

Hoe werkt drukdrainage?

Drukdrainage bestaat net als reguliere onderwaterdrainage uit evenwijdige in de bodem aangebrachte drainagebuizen, maar ze komen via een verzamelbuis uit op een put en niet direct in de sloot. Het waterpeil in de put kan met een pomp hoger worden gezet dan het slootpeil, waardoor er extra druk op het water in  de drainagebuizen ontstaat en er effectiever water geïnfiltreerd kan worden dan bij reguliere onderwaterdrainage. Eén van de doelen van drukdrainage is het verminderen van de veenafbraak door het uitzakken van de grondwaterstand in droge periodes te voorkomen. In de zomer van 2018 is gestart met een experiment op twee percelen in de proefpolder in Wilnis.

Opstart in droge zomer 2018

In de loop van juli 2018 bleek dat de pompen in de Wilnis niet genoeg capaciteit hadden om in de watervraag te voorzien. Uiteindelijk leidde dit ertoe dat het waterpeil in de putten in de loop van juli 2018 daalde tot onder het slootpeil, ondanks het feit dat de pompen aanstonden. Toen zijn de pompen uitgezet en is het drainagesysteem direct aangesloten op de kavelsloten, waarvan het water op zomerpeil stond. Dus sinds die tijd werkte het systeem als reguliere onderwaterdrainage.

Ervaringen deelnemende veehouders met (druk)drainage

Ondanks dat de voordelen van drukdrainage nog niet volop zijn benut, zijn de twee veehouders wel positief over het effect van de reguliere onderwaterdrainage. Ze noemden dat één van de natste percelen nu ná een piekbui sneller begaanbaar was. Ook noemden ze dat de grasgroei op de percelen met drainage weer sneller op gang kwam dan op de andere percelen, zodra er weer een beetje regen viel. Als de drukdrainage volledig in werking is, kunnen de genoemde effecten nog verhoogd worden.

Concluderen komen we in ieder geval tot de volgende leerpunten:

1. Start tijdig met infiltreren. Het experiment met drukdrainage in Wilnis is gestart toen het grondwaterpeil al onder het gewenste niveau was gezakt. Het grondwater in de percelen moest dus eerst worden aangevuld. Bovendien was er een hoge watervraag, vanwege de warme en droge zomer van 2018.
2. Aansturing van het systeem is nog een uitdaging. Er wordt een element toegevoegd aan de bedrijfsvoering dat aandacht en de juiste timing vraagt. Idealiter stuurt het systeem zichzelf op basis van het grondwaterpeil. Deze techniek van drukdrainage is in ontwikkeling. Op andere locaties in Nederland wordt hiermee geëxperimenteerd.
3. Apparatuur met voldoende capaciteit speelt een belangrijke rol. De in Wilnis gebruikte regelputten en pompen zijn functioneel, maar nog niet volledig doorontwikkeld. Deels kan dit verbeterd worden in het huidige experiment, deels moeten de benodigde materialen nog op de markt komen.
4. Let op factoren die weerstand veroorzaken voor de waterdoorstroming. Denk daarbij aan het plaatsen van debietmeters, filters en vervuiling bij de aanzuiging van water uit de kavelsloot.

Komend voorjaar kunnen we het systeem wel op tijd als drukdrainage inschakelen en besteden we aandacht aan de aansturing van het systeem. Daarbij maken we gebruik van ervaringen met drukdrainage op andere locaties in Nederland, waar wel op tijd gestart is met infiltreren en geen capaciteitsproblemen ontstonden.

Voor vragen of meer informatie over drukdrainage: neem contact op met Wim Honkoop, via w.honkoop@ppp-agro.nl 

Project Proefpolder Kringlooplandbouw wordt mede mogelijk gemaakt door waterschap Amstel, Gooi- en Vecht, Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, EU-POP3, Programmabureau Utrecht-West en de betrokken agrariërs.