Gewoon Lekker Boeren

12 oktober 2018

Daar ging het op 4 oktober over tijdens de vakdag op KTC Zegveld. Want ook al moet de melkveehouderij door regels, rechten en klimaat sneller kunnen schakelen dan ooit; we willen vooral ook ‘Gewoon Lekker Boeren’! De vakdag was hét moment om energie en kennis op te doen voor eigen vakmanschap en werkplezier.

Expert- en Praktijksessies

In de ochtend stonden er diverse inhoudelijke sessies gepland met cijfers en grafieken over klimaatverandering en duurzaamheidsprogramma’s. In de middag waren er workshops over praktische onderwerpen die van belang zijn om gewoon lekker te kunnen blijven boeren. Er waren bemestingsdemo’s, en workshops die dieper in gingen op het sleepvoetverbod, onderwater drukdrainage, kruiden, simpel beweiden en rantsoenen met minder eiwit. Iedere boer die deze workshops heeft gevolgd heeft nu tools in handen om ‘gewoon lekker te boeren’.

Werk maken van klimaat

De ochtend begon met voormalig weerman van RTL4, Reinier van den Berg. Voor hem is er geen twijfel aan dat door de broeikasgassen CO2, methaan en lachgas de aarde opwarmt. Hierdoor stijgt de zeespiegel en smelten de gletsjers in de Alpen. De Rijn is een smeltrivier. Er zal in de toekomst bij lange droge perioden dus minder water aangevoerd worden vanuit de Rijn. Dit maakt beregening veel lastiger, maar het grootste probleem zit in een lage aanvoer van zoetwater waardoor het zoute water verder landinwaarts trekt. Noodzaak dus om in actie te komen en ons steentje, als landbouwsector, bij te dragen aan het beperken van de klimaatverandering.

Reinier: ‘Het klimaat verandert echt, en sneller dan wij denken’

Duurzame voedingsindustrie

Klaas Jan van Calker van Unilever ging vervolgens in op duurzaamheidsprogramma’s van de voedingsindustrie. Speerpunten hierbij zijn verminderen van broeikasgassen, minder waterverbruik en minder afval. In Nederland hebben we de klimaatmodule in de kringloopwijzer die laat zien wat de CO2 footprint is. In het buitenland hebben ze soortgelijke programma’s. In Ierland de Carbon Navigator en in Amerika het programma Smart Farm. Allen gericht op het verlagen en in kaart brengen van de CO2 footprint. Belangrijk dus om hier als Nederlandse landbouw in voorop te blijven liggen.Dagvoorzitter Barend Meerkerk sloot het ochtendprogramma af met praktische tips voor de melkveehouder, het advies om ‘negatievelingen’ te mijden en een uitnodiging voor de lunch.
Na de lunch was het tijd voor de praktische workshops waaruit men kon kiezen en die misschien wel oplossingsrichtingen boden om in te spelen op het veranderende klimaat…

Deskundig bemesten

De workshop ‘Deskundig Bemesten’ werd door Sjon de Leeuw en Gerard Michels verzorgd. De grote vraag is: Hoe gaan we deskundig bemesten na het sleepvoetverbod? Zoals Sjon aangaf:

Sjon: ‘Het wordt er niet gemakkelijker op, maar mogelijkheden zijn er wel degelijk!’Daarvoor werden verschillende technieken gedemonstreerd. De sleufkouter liet zien dat bij een gift van 10m3 per ha een sleufje van 1 cm diep genoeg is. En bij een gift van 30m3 per ha een sleufje van 3-3,5 cm diep voldoende is, afhankelijk van de koutervorm. Er was ook een sleepslang combinatie met sleepvoet. Dit is volgend jaar alleen toegestaan bij het toedienen van twee delen mest met minimaal één deel water. Vergunning hiervoor moet via ‘Borgingstechniek’ tot stand komen. De pulse track techniek genoemd in de landbouwvisie van minister Schouten is nog niet klaar voor de praktijk en kon dan ook niet worden gedemonstreerd.

Grondwater op peil

Karel van Houwelingen gaf de workshop ‘Grondwater op Peil’ waarbij hij dieper inging op peil-gestuurde drukdrainage. Hierbij wordt er door middel van een pomp put het peil in het perceel gestuurd. Door deze manier van onderwaterdrainage lijkt het erop dat er flinke reductie van bodemdaling plaatsvindt, maar dit is verder nog in onderzoek.

Complexe grasteelt

Bij het proefveld waar verschillende mengsels met smalle weegbree worden onderzocht, was de workshop over het in- en doorzaaien van kruiden onder leiding van Nick van Eekeren (Louis Bolk Instituut). Hier en daar kwamen sceptische geluiden naar voren, maar duidelijk werd wel dat de toekomst een stuk kruidenrijker zal zijn dan nu het geval is! Klavers, smalle weegbree en chicorei zijn voorbeelden van kruiden waarbij de opbrengst juist stabieler wordt en misschien wel voor meer smakelijkheid en gezondheid in het rantsoen kan zorgen. Smalle weegbree heeft ook de eigenschap als nitrificatieremmer waardoor er minder stikstof verloren gaat.

Nick: ‘Zie kruiden in grasland als een kans?’

Kruiden zorgen voor meer biodiversiteit, droogteresistentie, stikstofbinding en ze zijn gezond voor het vee. Vragen over kruiden zijn er veel en er wordt momenteel veel onderzoek naar gedaan.

Vakbekwaam voeren

In de loods verzorgde Dirk van de Heuvel de workshop ‘vakbekwaam voeren’. Belangrijk in grasrijke rantsoenen is het eiwit te drukken, de kwaliteit van het eiwit te verbeteren (darmverteerbaar) en voldoende energie in de pens te brengen om het penseiwit te benutten. Eiwitrijke kuilen zijn in grasrijke rantsoenen erg moeilijk te compenseren met alleen eiwitarm krachtvoer. Daar komt meer bij kijken. Dit geldt helemaal voor herfstgras. Deelnemers waren in de gelegenheid hun verse herfstgras door Limagrain met behulp van NIRS direct te laten onderzoeken. Aan het einde van de dag kregen ze de uitslag mee naar huis. Hieruit bleek wel dat er eiwit genoeg in het herfstgras zit!

Simpel beweiden

De workshop ‘Simpel beweiden’ werd verzorgd door Bert Philipsen en Wim Honkoop. Nieuw Nederlands Weiden stond hierbij centraal. Blijven roteren en in het najaar de complete huiskavel in het beweidingsplatform meenemen en iedere dag een ander perceel aan de koeien geven. Belangrijk bij herfstgras is niet met te lang gras inscharen!