Hoe houd u rekening met de wisselende grasgroei?

In het project bewust beter beweiden wordt op een heel aantal bedrijven wekelijks gras gemeten. Op omweiden bedrijven kunnen we dit ook vertalen naar een gemiddelde grasgroei. Dit gebeurd door de gemiddelde groei van percelen die niet beweid zijn tussen twee metingen te bepalen. Deze groei is een indicator, die de werkelijke groei wat onderschat.

De grasgroei op KTC Zegveld wordt gemeten onder meerdere kooien, in lopende proeven. Dat wil zeggen een kooi wordt elke week verplaatst zodat de koeien daar niet kunnen eten en daar wordt na een week het gras gemeten.

Wat opvalt, is de over het algemeen trage voorjaarsgroei en de grote groeipiek in juni. Voor het eerst in jaren meten we een dergelijke hoge groei in deze periode. Ook hebben we voor het eerst in twee jaar weer een goede zomergroei. In juli en augustus, en vaak ook gedurende het late voorjaar, kan de grasgroei behoorlijk wisselen; dit maakt beweiding lastiger. Hoe speelt u hier op in?

(roterend) Standweiden

De basis is dat in Roterend standweiden de koeien opeten wat er per dag groeit. U stuurt op een gemiddeld goede graslengte. Om te voorkomen dat de weidepercelen te kort <7,5 cm (weinig groei) of te lang >10,5 cm (veel beweidingsverliezen) worden. Let wel, dit is gemeten met het Nieuw Zeelands meetsysteem, die meer droge stof per centimeter meten (vandaar de lagere adviezen met NL meter is dit min. 8 en max. 12 cm). Ook wordt lengte uitgedrukt in clicks, een click is een halve cm.

Als het gras te lang of te kort wordt in dit systeem kunt u op de volgend manieren bijsturen:

1. Bijvoeding ruwvoer binnen verhogen of verlagen. In principe vervangen we Weidegras met kuilgras of andersom. Dus niet het hele rantsoen ophogen of verlagen. Daarnaast is bijsturen op basis van Ureum met energie en eiwit (zolang het nog mag) van belang. Aanvullend hierop kunt u bijsturen met weide uren als er niet genoeg of juist teveel binnen wordt opgenomen.
2. Sturen in oppervlakte, als u een grote huiskavel heeft is het vaak ook mogelijk het weide blok groter te maken. Vaak doen we dit op een moment dat u overgaat naar een nieuw blok. Soms zijn er bedrijven met een grote huiskavel die nog maaipercelen hebben die worden toegevoegd. Andersom is een perceel alfsluiten ook mogelijk waardoor het blok kleiner wordt.

Omweiden (Inc. rantsoen weiden en stripgrazen)

In een omweiden systeem met 10 tot wel 25 percelen die beweid worden, en waarin de koeien 1-3 dagen in een perceel of strook lopen werkt bijsturen wat anders als bij (roterend) standweiden.

In dit systeem zit in principe meer buffer om een wisselende grasgroei op te vangen. Doordat op omweiden bedrijven vaak meer vers gras wordt opgenomen en minder bijgevoerd is het stuur van de bijvoeding wel minder groot.

Een lagere grasgroei nu is pas over 1-2 weken een potentieel tekort. Je hebt voor nu wel percelen op de juiste lengte normaal gesproken. Dus de centrale vraag is of je genoeg gras hebt over 1-2 weken. Je moest dus vooruit denken en schatten wat de grasgroei gaat doen. Daar komt de ervaring om de hoek kijken ;-). Wat helpt om dit goed te doen; is de recente grasgroei te weten, het recente weer (vocht!), het verwachte weer, en het moment in het seizoen met de bijbehorende gem. grasgroei. Op basis daarvan kom je tot een verwacht grastekort of overschot. Daar zit ook gelijk de complexiteit van dit systeem. Een complexiteit die ervaren omweiders overigens totaal niet voelen of een uitdaging vinden.

Hoe stuur je bij, uitgaand van het genoemde voorbeeld met een dalende grasgroei?

1. Niets doen; omdat je verwacht dat de grasgroei weer gaat stijgen, of omdat je nog ruim voldoende grasvoorraad hebt. Over een paar dagen kun je alsnog bijsturen, als blijkt dat de grasgroei laag blijft.
2. Meer ruwvoer gaan bijvoeren binnen, en daarmee de opname buiten verlagen, en de lagere grasgroei opvangen.
3. Percelen toevoegen, vaak zijn dit voor maaien gereserveerde percelen, of percelen die al twee keer geweid zijn en die je eigenlijk wilde maaien maar dan toch nog een derde keer geweid worden. Maai ik een perceel wel of niet is dan ook een terugkerende vraag, want dan heb je dat perceel minimaal twee weken “kwijt” voor beweiding.

Bovenstaande opties gelden ook bij een stijgende grasgroei alleen dan andersom.

Binnen het meetproject gebruiken we voor omweiden de feedwedge, die geeft aan op basis van de grasmetingen, huidige vers gras opname, voor weiden gereserveerde percelen en de grasgroei aan of u de komende twee weken genoeg gras heeft. Hieronder zit u een voorbeeld. De groene balken zijn de voor weiden gereserveerde percelen en wat er bij de laatste meting stond. De gele lijn geeft aan wat er zou moeten staan om de komende 2-3 weken voldoende gras te hebben. Percelen boven de lijn geeft een overschot aan eronder een tekort. In onderstaand voorbeeld is er een klein overschot over ruim 1,5 week.

Voor meer informatie neem contact op met Wim Honkoop mail w.honkoop@ppp-agro.nl of bel 06-13522542