Schaalvergroting melkveehouderij goed voor milieu en economie

De melkveehouderij staat voor grote uitdagingen op het vlak van stikstof, broeikasgassen,  bodemdaling, waterkwaliteit en biodiversiteit; in combinatie met de economische uitdaging van  een rendabele bedrijfsvoering.

Er is veel onzekerheid. Vragen als; Moet ik extensiveren? Wat levert extra natuurbeheer op? Moet ik investeren in emissiearme staltechniek? Is biologisch de toekomst?, zijn vragen die we
regelmatig tegenkomen. Duidelijke doelen op bedrijfsniveau ontbreken nog steeds. Toch zitten een aantal ondernemers niet stil. Die zoeken naar een goede toekomststrategie.
Extensivering levert milieuvoordelen op. De NH3-, de CO2- emissie en het stikstofbodemoverschot per ha nemen af. Extensiveren door aankoop van grond leidt echter tot een
kostprijsverhoging en het valt niet mee om daar hogere opbrengsten tegenover te stellen. Uit scenarioberekeningen blijkt dat het economisch rendement van een intensievere
melkveehouderij in combinatie met een goed werkend emissie reducerend stalsysteem hoger ligt dan extensivering door grondaankoop.

Rekenvoorbeeld

Als voorbeeld nemen we een melkveehouderijbedrijf dat uitbreidt van 105 naar 190 melkkoeien
(oppervlakte blijft gelijk) en investeert in emissiearme staltechniek.
Om de uitbreiding mogelijk te maken wordt de gehele veestapel overgenomen van een qua
omvang vergelijkbaar melkveebedrijf. Dat bedrijf stopt met melkvee. De milieu kengetallen zijn berekend met het rekenmodel Kringloopwijzer.
De totale NH3- en de CO2-eq-emissie van twee bedrijven met 105 melkkoeien (zonder
emissiearme stal) is weergegeven in de blauwe kolommen, resp. 6.682 kg NH3 en 2.996 kg CO2-
emissie. Er blijft 1 bedrijf over met 190 melkkoeien in een emissiearme stal, met resp. 3.260 kg
NH3-emissie en 1.250 ton CO2-eq-emissie (gele kolommen).

Het bedrijf dat is gegroeid moet wel meer mest afzetten, n.l. 3.340 ton. De mestafzet van de
twee bedrijven omvat samen 1.030 ton. Afvoer van mest betekent dat de NH3-emissie van de
aanwending van deze mest elders plaatsvindt. Wanneer het mogelijk zou zijn om alle mest op
het eigen land aan te wenden en vervolgens kunstmest te besparen, zien we de uitkomsten
daarvan in de groen gekleurde kolommen.
De totale besparing van NH3-emissie komt dan uit op 35% en die van CO2-eq-emissie op 60%.

Conclusies

Schaalvergroting (en intensivering) in de melkveehouderij, in combinatie met toepassing van
goed werkende emissiearme staltechnieken, leidt tot een landelijke afname van de veestapel en
een flinke afname van NH3- en CO2 emissie met een grotere kans op behoud van economisch
toekomstperspectief.
Wanneer deze afname van de veestapel optreedt in de nabijheid van natuurgebieden, zal de
stikstofdepositie op deze natuurgebieden kunnen afnemen.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Klaas de Jong Adviseur Economie & Strategie mail. k.de.jong@ppp-agro.nl