Anticipeer op nieuwe fosfaattoestanden

In het 6e Actieprogramma Nitraatrichtlijn is vernieuwing van de bepaling van de fosfaattoestand afgesproken. Deze zal verplicht worden per 01-01-2021. Zowel voor grasland als bouwland wordt de toestand dan vastgesteld op basis van de volgende 2 indicatoren; het P-AL getal en het P-CaCl getal (ook wel het P-PAE getal genoemd). Daarmee vervalt het Het Pw-getal.

Bepaling fosfaattoestand vanaf 1 januari 2021

Tot en met 2020 blijft het P-AL-getal (grasland) en het Pw-getal (bouwland) van toepassing voor het bepalen van de fosfaattoestand van de grond. Het is de afspraak om per 1 januari 2021 een gecombineerde indicator in te voeren om de fosfaattoestand van zowel grasland als bouwland te bepalen. Dit wordt een combinatie van:

• Het P-AL getal. Een ‘capaciteitsindicator’ die een beeld geeft van de totale hoeveelheid fosfaat in de bodem.
• Het P-CaCl getal. Een ‘intensiteitsindicator’ die een indicatie geeft van de beschikbare hoeveelheid fosfaat in de bodem. Dit wordt ook wel het P-PAE getal genoemd.

Gecombineerde indicator en fosfaattoestand

In onderstaande tabellen staat de fosfaattoestand op basis van een combinatie van de indicatoren. In de tabellen is tevens de fosfaatgebruiksnorm bij de betreffende fosfaattoestand opgenomen. De fosfaatgebruiksnormen gelden vanaf 2020.

De bepaling van de fosfaattoestand op basis van de gecombineerde indicator, zoals opgenomen in onderstaande tabellen, geldt vanaf 2021.

Tabel 1: Fosfaattoestand en fosfaatgebruiksnormen grasland

Tabel 2: Fosfaattoestand en fosfaatgebruiksnormen bouwland

Monstername

Er is geen heldere en duidelijke overgangsregeling opgenomen, maar in het 6e Actieprogramma is echter aangegeven dat bestaande analyses, van de fosfaattoestand van een perceel, ook na 1 januari 2021 geldig blijven (maximaal vier jaar vanaf monsterdatum). Voorwaarde is wel dat deze monsteruitslagen dan ook zijn gebruikt bij de opgave en aanvraag van de fosfaatdifferentiatie voor 2020 in de Gecombineerde Opgave van 2020. Pas vanaf 1 januari 2021 zou bemonstering moeten plaatsvinden op basis van de gecombineerde indicator. Bepaalde laboratoriums analyseren nu al standaard het P-AL getal en het P-CaCl getal. Als u twijfelt is het aan te raden om bij het betreffende laboratorium na te gaan of de juiste gegevens beschikbaar zijn.

Als u de komende tijd nieuwe grondmonsters laat nemen, is het advies om het P-AL getal en het P-CaCl getal te laten bemonsteren. Dit geldt zowel voor grasland als voor bouwland. De grondmonsters kunnen dan zeker vanaf 2021 worden gebruikt voor het bepalen van de fosfaattoestand.
Het is zeker dat vanaf 2021 de bepaling van de fosfaatklasse van percelen wijzigt. Dit kan invloed hebben op de fosfaatplaatsingsruimte en heeft dus effect op uw fosfaatoverschot en mestverwerkingsplicht. Via de Wet Grondgebonden Groei kan de wijziging zelfs gevolg hebben op uw maximaal te houden veestapel.

Voorbeeld: een bodemanalyse van een perceel van 4 hectare grasland toont een P-AL getal van 25 en een P-PAE getal van 2,7. In 2020 valt dit perceel in de klasse P-AL 16 t/m 26, oftewel in klasse ‘laag’, waarbij een norm van 105 kg fosfaat per hectare geldt. Vanaf 2021 is de indeling van de klassen anders en telt ook het P-PAE getal mee in de bepaling. Zoals in de bovenste tabel te zien is, valt ditzelfde perceel volgens de nieuwe bepaling in klasse ‘ruim’, waarbij een norm van 90 kg per hectare geldt. Dat betekent een verlies van 15 kg fosfaatplaatsingsruimte per hectare, ofwel een verlies van 60 kg fosfaatplaatsingsruimte voor dit ene perceel.

Belang voor grasland en bouwland

PPP-Agro Advies maakt veel bemestingsplannen. Het rekenvoorbeeld toont de mogelijke gevolgen van de wijzigingen. Voor akkerbouwers betekent een verlaging van de fosfaatplaatsingsruimte een beperking in de aanvoer van meststoffen. Voor melkveehouder kunnen de effecten nog groter zijn. Minder fosfaatplaatsingsruimte betekent een groter fosfaatoverschot. Dus meer mest afvoeren en meer fosfaat verwerken in het kader van de mestverwerkingsplicht. Daarnaast levert het mogelijk problemen op in het kader van de Wet Grondgebonden Groei. In dat geval moet, óf extra land in gebruik genomen moeten worden, óf de fosfaatproductie van veestapel moeten worden verkleind!

Advies is om nu al de gevolgen van wijzigingen voor uw bedrijf in beeld te krijgen. Laat u bij het opstellen van het bemestingsplan aankomend voorjaar niet verrassen door de uitkomsten. De tijd tot het invullen van de Gecombineerde Opgave en daarmee het vaststellen van de dierlijke mestplaatsingsruimte is dan nog beperkt. Als u dan nog op zoek moet naar extra land valt wellicht niet mee en zorgt voor onvoorziene kosten.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Menno Kamminga tel. 06-53145707 of mail m.kamminga@ppp-agro.nl

Voor regio midden en west Nederland neem contact op met Sjon de Leeuw c.de.leeuw@ppp-agro.nl of tel. 06-53427235