Inspiratiepolder Aarlanderveen

Project

Boeren met toekomst in Aarlanderveen

De polder Aarlanderveen in Zuid-Holland is een inspiratiepolder voor toekomstbestendige landbouw. Niet alleen in Zuid-Holland, maar ook voor andere gebieden. Boeren en overheden werken samen aan een plan voor toekomstbestendige landbouw in het gebied. Dit doen ze in het gebiedsproces ‘Boeren met Toekomst in Polder Aarlanderveen’, onderdeel van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer. Het plan dat hier wordt gemaakt kan als blauwdruk voor andere regio’s gebruikt worden.

Aarlanderveen ligt naast Natura 2000-gebied

Aarlanderveen grenst aan Natura 2000-gebied Nieuwkoopse Plassen. Hierdoor hebben de boeren en grondeigenaren al jarenlang ervaring met natuurbeheer, maar het levert ook de nodige onzekerheden op voor de toekomst. Aandachtspunten zijn bijvoorbeeld bodemdaling, stikstof en waterkwaliteit. Boeren uit het gebied zoeken samen met overheden naar wat de polder nodig heeft om in 2030 toekomstbestendig te zijn voor de dertig jaar daarna.

Maatregelen waar boeren achter staan

De grootste uitdaging in een gebiedsproces is maatregelen te vormen die concreet zijn. Daarnaast is het belangrijk ervoor te zorgen dat de melkveehouders zich betrokken voelen. Belangrijk is daarbij dat de maatregelen bij de boeren zelf vandaan komen, want die zijn vaak beter in te passen op het bedrijf dan generieke maatregelen van de overheid. Als daarbij ook nog een verdienmodel kan worden gecreëerd, is dat natuurlijk een welkome aanvulling.

Wat gebeurt er al in Aarlanderveen?

De polder is niet zonder reden een inspiratiepolder, er gebeurt namelijk al ontzettend veel. Daarnaast liggen er nog meer plannen klaar.

Waterinfiltratiesysteem

Met een waterinfiltratiesysteem (WIS) wordt bodemdaling tegengegaan en dat verlaagt de CO₂-uitstoot. Jurian Korevaar is vanuit PPP-Agro Advies West betrokken bij het gebiedsproces. Hij merkt dat er onder boeren veel animo is voor WIS. Hopelijk kunnen we binnenkort de subsidieaanvraag indienen, dan kunnen we starten met de aanleg.

“Samen met het hoogheemraadschap van Rijnland hebben we een bodemkaart gemaakt van de polder. Deze kaart gebruiken we bij het selecteren van de geschikte percelen. Percelen met veel klei in de bodem kunnen beter niet worden meegenomen in de aanleg van WIS, want het effect van WIS is minimaal op deze percelen.”

Duikers

Om de waterkwaliteit te verbeteren kunnen boeren bij de aanleg van dam een grotere duiker plaatsen, waardoor er genoeg doorstroming is. Niet alleen de kwaliteit van het water heeft hier baat bij, ook het slootleven wordt beter. Bij de aanleg wordt rondom de duiker de sloot verbreed. Dit maakt het voor dieren eenvoudiger om te verplaatsen van de ene kant van dam naar de andere kant. Het aanleggen van duikers wordt meegenomen in het gebiedsplan, zodat het voor boeren aantrekkelijk wordt ze aan te leggen.

Bermenplan

Veel van de bermen in het gebied zijn van de boeren zelf. Met een ecoloog wordt gekeken hoe het bermbeheer voor nog meer biodiversiteit kan zorgen en de polder verder kan aankleden. In Aarlanderveen wordt al volop deelgenomen aan agrarisch natuurbeheer, dit resulteert in veel weidevogels. In combinatie met de extra biodiversiteitsmaatregelen willen we het aandeel weidevogels behouden of zelfs nog verder uitbreiden.

Grootste uitdaging is stikstof

De grootste uitdaging ligt toch wel in de aanpak van stikstof. De maatregelen die in het plan worden opgenomen moeten echt verschil maken en een win-winsituatie voor de boeren opleveren. En het liefst maatregelen die morgen al ingezet kunnen worden. Op korte termijn kunnen de boeren al een aantal dingen doen:

Extra verdunde mest uitrijden om emissies tegen te gaan.
Eiwit in rantsoen verlagen
Meer weidegang
Stalmaatregelen (spoelen roosters)

Voor de lange termijn wordt volgens Jurian gekeken naar het maken van kunstmest uit eigen drijfmest. “Zo kunnen de boeren zelfvoorzienend worden en hoeven ze geen kunstmest meer aan te voeren de polder in.”

Gebiedsproces Aarlanderveen kopiëren naar andere gebieden

De boeren in deze polder doen dus al heel veel en hebben daarnaast ook veel plannen. Het is belangrijk om in kaart te brengen wat er al gebeurt en waar we naartoe moeten werken. Dan kunnen we bepalen wat er nog meer nodig is.

Alle maatregelen die nu al genomen zijn worden gemonitord. Zo kan worden bepaald wat werkt en welke doelen worden gehaald. Dan weten we welke resultaten we met bepaalde aanpassingen kunnen halen. En die maatregelen kunnen dan vervolgens in andere gebieden worden uitgerold. Zo is Aarlanderveen een inspiratiepolder voor andere gebieden.